Teresa TYSZKIEWICZ-LEDÓCHOWSKA (1906-1992), Bez tytułu, 1991

tusz, gwasz, papier; 69 x 49,5 cm (w świetle oprawy);
sygn. i dat. p. d.: Teresa Tyszkiewicz / 5 kwiecień 91 (ołówkiem).

Teresa Tyszkiewicz była wszechstronną artystką, zajmowała się tkaniną, malarstwem lecz jej zainteresowania były znacznie szersze (m.in.: filozofia, matematyka, teoria kościoła). Ponadto malarka była wybitnym pedagogiem. Podobnie jak Stefan Wegner miała znaczący wpływ na kształt i program Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi, na której to uczelni pracowała w latach 1945-1978 prowadząc pracownię druku na tkaninie. Między innymi to nietypowe zestawienie (druku i tkaniny) świadczyło o jej szerokich horyzontach, jak również szczególnej otwartości na różnorodność zagadnień i zainteresowań. Podobnie jak Wegner należała do łódzkiej grupy artystycznej „Piąte Koło”. Ze względu na II Wojnę Światową artystka uzyskała dyplom warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych dopiero w 1946 roku pod opieką m.in. dawnego kolegi Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. Znalazła się wśród trzynastu pierwszych, powojennych absolwentów uczelni wraz z m.in. Wojciechem Fangorem. Posiadała rozległe kontakty artystyczne np. z Tadeuszem Kantorem czy Marią Jaremą. Prezentowała swoje prace na trzech Wystawach Sztuki Nowoczesnej (Kraków - 1949 r., Warszawa - 1957 r., 1959 r.) Przedwojenną spuściznę jak również prace z początku lat 50. XX w. artystka zniszczyła. W latach 50. XX w. Teresa Tyszkiewicz wypracowała swój własny styl w malarstwie nazywany niekiedy malarstwem gestu, niejednokrotnie porównywany do tkanin ze względu na linearność kompozycji zestawianą z nicią kłębiącą się po białym, jasnym płótnie. Często też sugestywny, oszczędny wyraz artystyczny jej dzieł przywodził na myśl pismo - kaligrafię. Ze względu na ekspresyjność form uzyskanych za pomocą przecinających się linii można określić jej twórczość jako cześć taszystowskiego nurtu w sztuce jednoznacznie kojarzonego z informelem stosowanym przez Tadeusza Kantora. W wyżej wspomnianych wątkach i porównaniach wyraźnie widać mnogość myśli artystycznych zajmujących Teresę Tyszkiewicz, przy równoczesnej konsekwencji skupiającej się na geście artysty. Prezentowana praca pochodzi z 1991 roku gdy Teresa Tyszkiewicz, wróciła do wypracowanych w latach 50. I 60. XX w. założeń, tworząc cykl obrazów „Gest” w latach 1989-1992. (źródło: culture.pl, szum.pl, lodz.wyborcza.pl, www.ledochowski.eu/rodzina/ttyszkiewiczpl)