Stanisław Milewski pokazuje w swojej książce panoramę obyczajów i mentalności mieszkańców dziewiętnastowiecznej Warszawy, widzianą przez pryzmat ówczesnej prasy. Wykorzystuje w tym celu notatki z gazet, kroniki wydarzeń, rozporządzenia policyjne, artykuły prawników i relacje z rozpraw sądowych. Erudycja autora, bogactwo szczegółów, rozmaitość omawianych zagadnień - to zalety tej książki.
"Obraz stolicy wyłaniający się z książki Milewskiego naprawdę przerażą.
Mamy tu konkretne, najbardziej spektakularne przestępstwa, opisywane w
prasie - to morderstwa, napady, włamania, oszustwa...
Szczególnie
wstrząsające wrażenie robią opisy działalności tzw. fabrykantek aniołków
(chodzi zarówno o akuszerki dokonujące nielegalnych aborcji, jak i
kobiety mające zajmować się odpłatnie dziećmi, a w rzeczywistości
skazujące je zaniedbaniami na pewną śmierć, a nawet mordujące z zimną
krwią). Ciemne sprawy rozgrywały się w dawnej Warszawie nie
tylko w szemranych dzielnicach. Morderstw, przemocy i oszustw
dopuszczano się także w tzw. porządnych rodzinach, a nawet
arystokratycznych kręgach. Sporo miejsca autor poświęca także
pijaństwu i innym nałogom, które - co ciekawe - traktowano wówczas w
sądach jako okoliczności łagodzące. Suchej nitki Milewski nie
pozostawia na fałszywej filantropii i kościelnych instytucjach, które
niejednokrotnie - zamiast nieść pomoc - ułatwiały nierząd, zmuszały do
niego, a nawet czerpały z tego zyski. Świat, a raczej półświatek
dziewiętnastowiecznej stolicy był przeżarty korupcją, czego dowodem są
materiały dokumentujące łapówkarstwo policji, a nawet udział w różnej
maści przestępstwach. Od niektórych opisów włosy jeżą się na
głowie i upada po ich lekturze sielski mit Warszawy ukazywany w
literaturze i ekranizacjach znanych powieści. Całość czyta się z
zainteresowaniem i lekko, gdyż - mimo poważnej tematyki - autor potrafi
pisać błyskotliwie, z wyczuciem posługując się poczuciem humoru. "
Seria "Biblioteka Syrenki"
Wydawnictwo: PIW, 1982 rok.
Format: 200 x 125 mm, 500 s.
Oprawa twarda, powlekana płótnem. Zewnętrzna papierowa z lekkimi otarciami, widoczny na zdjęciu.