Memoires Sur Le Gouvernement De La Pologne.
[Tu winietka]. M.D.CC.LIX (1759). (B. m.). (Manheim?). (17 x 10,5 cm), k. [4], s. 184, [6], 5 tabl., opr. sk. z epoki.
(Estr. T. 15 i 29). Estreicher b. obszernie opisuje książkę, tu zamieszczamy skrótowe informacje: "Rozkład treści jest następujący: 1) Opis geograficzny (ks. I). - 2) O trzech stanach (król, senat i dostojnicy, szlachta). - 3) O rządzie publicznym (sejmy, bezkrólewie, walne rady, konfederacje, sen. consilia, sejmiki). - 4) O rządzie cywilnym (trybunały i sądy wyższe i niższe, sądy kośc. i wojskowe). - 5) O siłach i dochodach Rzeczp. (ks. V). Kończy wykaz traktatów (wedle Dumonta Corp. dipl., Lüniga Cod. dipl. i Arch. imp., Lengnicha Hist.) - oraz wyciąg z Pacta conv. Wbrew zapowiedzi autor (lub jakiś współautor) znał język polski, gdyż operuje polskiemi wyrazami technicznemi i nie robi błędów w nazwach miejscowości i nazwiskach ... jest rzeczą niewątpliwą, że do wykończenia dzieła ... pomagał mu jakiś Polak, ... mógł nim być biskup Dembowski (który) ukrył jednak swe współautorstwo, ... Na końcu książki dodaje tablice statystyczne odnoszące się do podziału państwa, do podatków, udziału w sejmach itp. które to tablice i dzisiaj mają swoje znaczenie. (Estreicher). Książka była wlasnością Jana Piotra Norblina (1745-1830), najważniejszego malarza okresu stanisławowskiego, uważany za ojca polskiego malarstwa rodzajowego. Artysta, pochodzący z francuskiej rodziny mieszczan, w latach 1774-1804 tworzył w Polsce. Prawdopodobnie tutaj powstały jego najwybitniejsze dzieła. Na karcie przedtyt. rysunek artysty przedstawiający głowę szlachcica i podpis, powtórne podpisy na następnej karcie i karcie tyt.; na str. 59 rysunek polskiego szlachcica, zaś na ostatnich czystych kartach kilka podpisów Norblina oraz tekst: "Byłem wczoraj u pana ... na obiedzie bardzo mnie się kompan? spodobał Pani Nast. ta Pani jest pelna rozsądku"; "Klaniam się wćpanu i Badź wcPani zdrowa"; "Był Król z Królową mie li dupe wołową Amen"; poniżej podpis "Norblin". (Cały odręczny tekst na ostatniej karcie pisany prawdopodobnie również ręką Norblina). Stan dobry. Otarcia oprawy, ślad po nalepce na licu, 4 składane tablice z ubytkami. Bardzo rzadkie.