PRUSY KSIĄŻĘCE, HOŁD PRUSKI. Jerzy Fryderyk Hohenzollern, Hochbewegliche ...

PRUSY KSIĄŻĘCE, HOŁD PRUSKI. Jerzy Fryderyk Hohenzollern, Hochbewegliche vrsachen, Warumb der Durchleuchtig Hochgeborne Fürst und Herr, Herr Georg Friedrich, Marggraff zu Brandenburg [e]tc., Hertzog [e]tc. bewegt worden, bey der Kron Poln, vmb belehnung des Hertzogtumbs Preussen, Persönlich anzusuchen, vnd die Cura, vnd Gubernation desselben auff sich zu nemen. Auch wie seine F. G. im namen Gottes, mit dem Hertzogthumb Preussen, dem alten gebrauch nach, solenniter vnterm Himel den 27. Februarii jüngst, mit vbergebung des Lehenfahnens zu Warschaw belihen, vnd inuestirt worden, unnd darauff die wirckliche Possession der Lande appraehendirt und angenommen (pol. Przyczyny, dla których Jerzy Fryderyk, margrabia brandenburski etc., podjął decyzję, aby osobiście ubiegać się u króla polskiego o lenno z Księstwa Pruskiego, a także o tym, jak tenże Jerzy Fryderyk 27 lutego 1578 r. złożył hołd i przekazaniem sztandaru otrzymał inwestyturę księstwa i w ten sposób przejął właściwą władzę nad krajem), Królewiec 1578; pismo Jerzego Fryderyka Hohenzollerna do stanów pruskich; NIEZWYKLE RZADKI DOKUMENT, WYJAŚNIAJĄCY MEANDRY POLITYKI BATOREGO W STOSUNKU DO PRUS KSIĄŻĘCYCH, a także początek katastrofy, jaką było powiązanie ich z brandenburską linią Hohenzollernów; 16 str., st. bdb., okładka miękka, współczesna; format 16d;
Po sekularyzacji zakonu krzyżackiego w 1521 r. księciem Prus został Albrecht Hohenzollern z linii von Ansbach, który w 1525 r. złożył hołd lenny królowi polskiemu. Po jego śmierci w 1568 r. księciem pruskim został jego syn Albrecht Fryderyk, który z czasem zapadł na chorobę psychiczną. Poskutkowało to objęciem go kuratelą w 1578 r. przez najbliższego krewnego, stryjecznego brata z linii von Ansbach, Jerzego Fryderyka Hohenzollerna, księcia m.in. karniowskiego, opolsko-raciborskiego i żagańskiego, a także pana Bytomia, Tarnowskich Gór i Bogumina. Po bezpotomnej śmierci Jerzego Fryderyka w 1603 r. kuratela przeszła na brandenburską linię Hohenzollernów i opiekunem Albrechta Fryderyka został elektor Joachim Fryderyk, a następnie w 1608 r. Jan Zygmunt. Jan Zygmunt był już dodatkowo poślubiony z Anną, córką Albrechta, co czyniło go sukcesorem Albrechta Fryderyka – małżeństwo to podpowiedział mu właśnie Jerzy Fryderyk. Przez fakt objęcia kuratelą Albrechta Fryderyka i zaaranżowania tego małżeństwa można go uznać za sprawcę przejęcia domeny pruskiej przez elektorów brandenburskich. Chory psychicznie do końca życia Albrecht Fryderyk zmarł w 1618 r. i zgodnie z obowiązującym wówczas prawem dynastycznym księstwo pruskie przeszło na elektorów brandenburskich, z obowiązkiem składania z księstwa hołdu lennego królowi polskiemu (zob. drzewo genealogiczne Hohenzollernów w dziale: GENEALOGIA I HERALDYKA). Aby zostać kuratorem Albrechta Fryderyka, Jerzy Fryderyk musiał uzyskać zgodę Stefana Batorego. Otrzymał ją dzięki uiszczeniu królowi dużej kwoty, którą ten potrzebował na wojnę z Moskwą. Decyzja króla nie spotkała się z aprobatą ze strony stanów pruskich. Jerzy Fryderyk pisze więc coś w rodzaju listu otwartego, kierowanego m.in. do stanów pruskich, w którym przekonuje, że będzie bardzo dobrym władcą w imieniu Albrechta Fryderyka, kontynuując tradycję respektowania ich praw. Musiał również udowodnić swoje prawo do sprawowania opieki nad Albrechtem Fryderykiem. Cała sprawa była kontrowersyjna, a w chorobę psychiczną i idącą za tym konieczność opieki nie wszyscy wierzyli. Jerzy Fryderyk powołuje się na argumenty prawne, dynastyczne i moralne. Broszura została wydana w dwa tygodnie po złożeniu hołdu Stefanowi Batoremu w Warszawie. Opis ceremonii hołdu, która odbywała się w drodze przekazania sztandaru księstwa pruskiego miał w dodatkowy sposób wzmacniać jego legitymację do sprawowania władzy w księstwie.