DARWIN - WYRAZ UCZUĆ U CZŁOWIEKA I ZWIERZĄT wyd.1 z 1873

DARWIN Karol

WYRAZ UCZUĆ U CZŁOWIEKA I ZWIERZĄT 

[The Expression of the Emotions in Man and Animal, London 1872]

Przeł. Konrad Dobrski

Warszawa 1873, Drukiem Drukarni Józefa Sikorskiego, str. 321, XI, k. tabl. światłodruków 5, ilustr. drzeworyt. w tekście 20; format 14,5x22cm

Pierwsze polskie wydanie!

"O wyrazie uczuć u człowieka i zwierząt" jest późnym dziełem Darwina. Otwarcie mówi już o pochodzeniu człowieka od małpy, nie boi się używać słowa ewolucja i niejednokrotnie powołuje się na Herberta Spencera.

Warto zaznaczyć, że jest to pierwsza poważna rozprawa o ekspresji emocji. Darwin przywołuje liczne przykłady, zachwyca bogactwem opisu. Zadaje sobie dużo trudu żeby odtworzyć ewolucje i odnaleźć uzasadnienie ruchów mimicznych. Każde podjęte zagadnienie opisuje możliwie najbardziej dogłębnie, analizuje plusy i minusy przyjętego sposobu rozumowania, cytuje swoich zwolenników i przeciwników a niejednokrotnie z rozbrajającą szczerością przyznaje się że nie jest w stanie wysnuć ostatecznego wniosku pozostawiając czytelnika ze swoimi wątpliwościami i rzetelnie zebranymi argumentami obu stron.

"Polska wersja tego późnego dzieła Darwina ukazała się zaledwie rok po brytyjskim pierwodruku.

Praca "Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt", choć chronologicznie zamyka cykl publikacji Darwina poświęconych teorii ewolucji, jako pierwsza została udostępnioną polskiemu czytelnikowi, na długo przed kompletnym polskim tłumaczeniem epokowego "O powstawaniu gatunków" (Warszawa 1884)... 

Tablice ze światłodrukami sygnowane są „Światłodruk K. i W. Brandel Warszawa No 1249/57 Kopia z angielskiego oryginału”. Wykonaniem wersji polskiej zajął się Konrad Brandel (1838-1920), jeden z najwybitniejszych polskich fotografów drugiej połowy XIX w., wynalazca pierwszej kamery ręcznej. Światłodrukowe ilustracje Brandla do dzieła Darwina, starsze zaledwie o trzy lata od pierwszych ręcznie odbijanych światłodruków w Polsce (wydane w 1868 i 1869 r. dwa albumy T. Szajnoka (1833-1894): Album krasiczyńskie i Album żółkiewskie), sytuują się pośród najwcześniejszych wydawnictw przygotowanych tą metodą w naszym kraju." 

Źródło: Jakub Jakubowski, "Recepcja Wydawnicza Dzieł Karola Darwina w Polsce w XIXI wieku"; w ramach Roczników Bibliotecznych, R. LIII: Gdańsk 2009

Przekładu dokonał Konrad Dobrski (1849-1915), lekarz i przyrodnik.

Rzadkie!

TWARDA OPRAWA PÓŁSKÓREK Z EPOKI, GRZBIET PŁASKI ZE ZŁOCENIAMI

Stan DB/ grzbiet z pęknięciami i śladami owada, dublowany papierem ubytek k.tyt., silne rdzawe plamki na wyklejkach, ślad zalania górnego marginesu niknący wgłąb bloku, miejscami rdzawe plamki [foxing], zaplamienie dolnego obcięcia k., mimo pewnych wad egzemplarz wart uwagi