KOLBERG- MAZOWSZE OBRAZ ETNOGRAFICZNY t.IV ryciny

KOLBERG Oskar

MAZOWSZE OBRAZ ETNOGRAFICZNY

MAZOWSZE STARE. MAZURY. KURPIE.

Z Rycinami Podług Rysunków W. Gersona.

t.IV 

Kraków 1888, Nakładem Autora, str.400, 2 k. tablic ilustr.+[1], format

"Kolbergowskie Mazowsze to ogromny obszar opisany w monografiach jako Mazowsze Polne, Mazowsze Leśne, Mazowsze Stare (Kurpie) i Mazowsze Stare (Podlasie). Mieszkańców tych terenów tak wspólnie scharakteryzował:„Mazury, szeroko rozsiedleni po obu brzegach Wisły (uśrodkowego jej biegu), Narwi i dolnego Bugu, liczne na Podlasiu i Rusi mający osady, stanowią jedno z najwybitniejszych i najdzielniejszych plemion polskiego narodu. Początek ich nazwy rozmaicie bywa tłumaczony. To pewne, że nazwa ta, w pojęciach ogólnych innych dzielnic Polski, oznacza – odnośnie do ludu – człowieka silnej budowy, barczystego, odważnego i rześkiego, ale zarazem nieco ograniczonego umysłowo, nieokrzesanego i hałaśliwego w obejściu towarzyskiem”.
Mazowsze Kolberga wydawane było w latach 1885–1890 i składa się z pięciu tomów." [źródło:www.oskarkolberg.pl]

Część czwarta serii mazowieckiej, przynosząca obraz etnograficzny tzw. Mazowsza Starego (Mazury, Kurpie), tj. północnego obszaru regionu, po prawej stronie Wisły i Bugu oraz nad Narwią i Wkrą. W pięciu typowych dla monografii Kolberga działach zawarty jest: opis historyczno-geograficzny kraju (Lipnowskie, tj. dawna Ziemia Dobrzyńska, Płockie, Mławskie, Przasnyskie, Pułtuskie, Ostrołęckie, Kolneńskie), opis ludu (Dobrzyniaki, Mazury, Kurpie) ze szczególnym uwzględnieniem Kurpiów, obszerny rozdział poświęcony zwyczajom, opis dożynek, charakterystyka obrzędów, gdzie obok chrzcin i pogrzebu omówionych jest 9 wesel, oraz 266 pieśni powszechnych. W sumie w trzech ostatnich rozdziałach znalazło się 439 pieśni. Na uwagę zasługuje fakt, że Kolberg przedstawił tu obszernie kulturę jednego z najciekawszych regionów etnograficznych w Polsce - Puszczy Kurpiowskiej, której wielostronna odrębność kulturowa stanowiła już przed Kolbergiem przedmiot zainteresowania badaczy (K.W. Wójcicki, A. PołujańskPi, Z. Gloger i in. ). Materiał w tomie pochodzi przede wszystkim z własnych badań terenowych Kolberga oraz od korespondentów (m.in. P. Jahołkowskiego, R. Korbasińskiego), a także uzupełniony jest cytatami z literatury (K.W. Wójcicki, A. Połujański, W.H. Gawarecki, F. Kozłowski), zwłaszcza przy opisie etnograficznym. Dołączone na końcu przypisy zostały wybrane z publikacji i zawierają głównie informacje o dziejach Mazowsza, a także kilka podań i pieśni.

TWARDA OPRAWA PÓŁPŁÓCIENNA Z EPOKI

Stan DB/ otarcia oprawy, na k.tyt. wpis własn.: Jerzy Szweykowski-Potocki