ESTERA I ASWERUS

Bernardo Strozzi , zwany Prete Genovese .

(Na płótnie, 6 stóp 8 cali wysoki, 5 stóp szeroki; figury wielkości naturalnej).

Piękność często dostawała się w udziale córkom Izraela, jak nas przekonywa historya tego ludu, w którym kobiety z wdzięków sławione ważną grają rolę. Sara, matka tego plemienia, jL i tak była piękną, że Abraham, podczas pobytu u króla Abi Melech, udawał ją za siostrę swoję, obawiając się ażeby nie został zamordowany z powodu piękności żony. Rebeka, żona Izaaka, Rachel matka Józefa, Bathsheba żona Dawida, matka króla Salomona i wiele innych słynęło z wdzięków, mianowicie zaś Judyta, co zabiła Holofernesa i Zuzanna, uratowana przez Daniela od napastników. 

Wszystkie jednak bledną przed „piękną Esterą“ jak gwiazdy przed słońcem. Jestto najpiękniejsza córka Judy ze wszystkich o których piszą księgi; posiadała ona w rzeczywistości wszystko, co wysławiał poeta u Sulamitki. Estera, to prawdziwy kwiat Saronu, róża doliny. Wspaniałą jest walka o piękność, w której odniosła palmę. Kiedy Aswerus, Persyi i Medyi król, porzucił za upór i nieposłuszeństwo żonę swoję królowę Wasty, po okręgach całego a rozległego państwa jego, wybierano najurodziwsze dziewice, ażeby król perski najpiękniejszą z najpiękniejszych posadził obok siebie na tronie. Osierociałe dziecko niewolnika z Jeruzalemu, biedna dziewczyna, z Beniamina rodu, odniosła zwycięztwo nad wszystkiemi współzawodniczkami, i pięknością wzruszyć potrafiła serce mocarza.

Przysposobienie dziewic do stawania przed oblicze królewskie, prawdziwy urok rzuca na czarodziejski przepych dawnego Wschodu. Przez kilkanaście miesięcy kąpano je w wonnych wodach, mazano pachnidłami i wytwornemi olejkami, potem, ustrojone przepysznie, prowadzono przed króla. I Estera takąż samą kolej przebyła, nim stanęła przed Aswerusem. Ale niewinnością i wdziękami tak ujęła królewskie serce, że córka niewolnika z Jeruzalemu została Persów królową. Przeznaczenie uczyniło ją narzędziem do ocalenia od zaguby synów Izraela, rozproszonych po całej Persyi i Medyi. Haman, Agagieyczyk, postanowiony przez króla nad wszystkie książęta, które były przy nim, od wszystkich odbierał hołdy i pokłony; tylko jeden Mardocheusz, przybrany ojciec królowej Estery, nie chciał mu złożyć powinnego hołdu. Rozgniewany taką zuchwałością Haman, postanowił wytracić wszystkie Żydy, którzy byli w królestwie Aswerusowem, a wszystko jednoplemienni Mardocheusza. Wyjednał rozkazu króla, ażeby w naznaczonym dniu, w całem perskiem państwie, odrazu, wytracono wszystkie Żydy, od młodego aż do starca, dziatki i niewiasty. 

Królowa Estera taiła do tej pory, z rozkazania Mardocheusza, że należy do upokorzonego żydowskiego ludu. Dowiedziawszy się teraz o zawziętości Hamana na lud swój, podniosła się, ustroiła i niepewna nawet życia w obec nieodwołalnego rozkazu króla, stanęła przed siedzącym na tronie. Ledwie starczyło jej siły na zbliżenie się do stopni tronu. Aswerus jednak dotknął ją berłem, na znak łaski, kazał powstać, aby mówiła czego pragnie, a to dane jej będzie. Władza, jaką piękna Ester zyskała nad potężnym królem, okazała się i w tej przeważnej chwili. 

Teraz następuje scena którą Strozzi przedstawił po mistrzowsku. Ester przyznaje królowi że jest żydówką i błaga o darowanie życia dla siebie i dla ludu swego, zręcznie oskarżając Hamana, jako najgorszego nieprzyjaciela, który na zgubę jej czycha.

—„Izali jeszcze gwałt chce uczynić królowej u mnie, w domu! — zawołał władca, i Haman tejże chwili został obwieszony. Żydzi uratowani zostali i pozwolono im wyniszczyć i wygnać nieprzyjacioły swoje, a służalce i najemniki obwieszonego Hamana. Po dziś dzień jeszcze Żydzi obchodzą pamięć tego wyzwolenia, świętem na cześć Estery, Purim zwanem. 

Poetyczne wrażenie, jakie budzi w nas ta historya z świetnej przeszłości perskiego państwa, wywołuje także i obraz włoskiego malarza. Twarz Estery jest w nim nad wszelkie porównanie piękną, z prawdziwie kobiecych a jednak silnych rysów złożona. Nos nader szlachetny ,,jako wieża na Libanie, która patrza ku Damaszkowi!“ śpiewa król Salomon. Obok wzniosłości królowej, doskonały kontrast stanowi nadobna dziewica, złoty puhar podająca królowi. Postać samego Aswerusa pełna majestatu. Nadzwyczaj szczęśliwie oddał artysta, „jak serce mocarza lgnęło do królowej jak od elektrycznego promienia tych oczu zachwycony władca staje się powolny jej życzeniom.