Wiemy już, że Franz Mieris był prawie najlepszym uczniem Gerarda Dowa, i że całkiem przyjął od niego metodę, a nawet rodzaj utworów. Równie jak mistrz jego poziomy w pomysłach, celował także niepospolitą biegłością w cierpliwem i drobiazgowem naśladowaniu natury; lecz me doszedł już takiej w tem doskonałości jak Dow; niższym też jest od niego pod każdym względem. Dowodnie przekonać się możecie o tem z porównania Dowa i tego ot Uczonego Mierisa. Rodzaj kompozycji jest prawie taki sam; różnica tylko w tern, że u Dowa światło dane z przodu a tu z boku i z wewnątrz; sztuczniejsze więc u Mierisa. Głowa tego starca bardzo pracowicie i starannie odrobiona; zda się jakoby malarz zastanawiał się nad każdym włoskiem. Łamanie się światła na atłasowym rękawie i połyski jego, nader biegle naśladowane. Rozłożona przed uczonym księga, tak pilnie odmalowana, że kartki w niej nieledwieby się policzyć dały i odczytać pismo. I dywan stół przykrywający godzien uwagi, bo wypracowanie tych deseni nie mało czasu zająć musiało drobiazgowemu i cierpliwemu holendrowi.

Sztuka w Holandyi chyliła się już do upadku, kiedy Dow i naśladowcy jego, Mieris, Schalken, Van Hoet, słynęli. Dzieła ich nie zachwycą wzniosłością, nie pociągną uszlachetnionej natury pięknością, ani bogactwem wyobraźni artysty nie zadziwią; obojętny pod tym względem widz, oddaje tylko należny hołd zastanowienia godnej cierpliwości tych dłubaczy-mistrzów, i żal mu się robi, że takie prawdziwe talenta przyszły na świat w epoce, kiedy realizm wszystko zalewał i przedarł się już w sztuki dziedzinę, zgasił wzniosłą imaginacyę i czarowne wystudził popędy. Podziwiamy misterność wykonania, lecz utwór taki, jak naprzykład Dentysta Dowa i Uczony Mierisa, żadnego w sercu naszem nie wywoła oddźwięku, ani da pochop umysłowi do szczytnych, szlachetnych myśli.

keyboard_arrow_up

UCZONY

Centrum pomocy open_in_new